ترجمه و تألیف: حمید وثیق زاده انصاری
منبع:راسخون



 
ماه با تصویری پایدار در هزاران شعر عاشقانه، نسبت به آن چیزی که شاعران همیشه می توانستند تصور کنند، مکان بسیار جالب‎تری به حساب می آید. بله، قطعاً ماه از پنیر ساخته نشده است. در این جا برخی از حقایق جالب در مورد تنها همراه سیاره‎ی ما در سفرش از میان جهان هستی ارائه می گردد.
ماه، تنها قمر سیاره ی زمین یعنی سومین سیاره از خورشید می‎باشد و یک شاهد ساکت برای هر چیزی که در سیاره‎ی ما از دیر باز رخ داده است، به شمار می‎رود. در حال حاضر زمین و ماه، رقص "تانگوی گرانشی" را برای بیش از 5ر4 میلیارد سال به نمایش گذاشته اند. امروزه ابراز علاقه به کشف این قمر مجدداً از سر گرفته شده است به سبب آن که ذخایر معدنی موجود بر روی ماه، توجه جهان را به خود جلب نموده است.
ماه دارای ذخایر عظیمی از تیتانیوم بر روی سطح خود می باشد که توجه بسیاری را در دهه های اخیر به خود جلب نموده است. به علاوه، طرح‎هایی نیز برای ساخت یک ایستگاه دائمی در آن جا وجود دارد. در نهایت، مهاجرت نمودن به تنها قمر سیاره ی زمین و سیارات دیگر مانند مریخ، قریب الوقوع و اجتناب ناپذیر می‎باشد، به دلیل آن که انسان می خواهد حصار زمین را ترک نماید و فراتر از محدوده‎ی آن گسترش یابد.

حقایق جالب توجه

• از 173 قمر طبیعی در منظومه‎ی شمسی ما، ماه، پنجمین قمر در میان بزرگ‎ترین قمرها از لحاظ اندازه می‎باشد. شایان ذکر است که سن ماه 5ر4 میلیارد سال تخمین زده می‎شود.
• فاصله‎ی ماه از زمین، 384403 کیلومتر می‎باشد که حدود 30 برابر قطر زمین است. 28ر1 ثانیه طول می‎کشد تا نور این فاصله را طی کند.
• قطر ماه برابر با 3474 کیلومتر است که حدود یک چهارم شعاع کره‎ی زمین می‎باشد.
• مساحت سطح ماه کمتر از یک دهم مساحت کل سطح زمین می‎باشد.
• سطح مدار ماه به اندازه‎ی زاویه‎ی 145ر5 درجه نسبت به سطح خط مرکزی خورشید کج شده است. شایان ذکر است که خط مرکزی خورشید، دایره البروج نیز نامیده می شود.
• شتاب ناشی از نیروی گرانشی بر روی این قمر برابر با یک ششم شتاب در سطح زمین می‎باشد. البته جرم شما، یک سان باقی می ماند اما وزنتان که مقیاسی تحت تأثیر نیروی جاذبه می باشد، بر روی سطح ماه تغییر خواهد نمود. از این رو، اگر وزن شما بر روی زمین 72 کیلوگرم باشد، آن گاه وزنتان در ماه برابر با 12 کیلوگرم است.
• سرعت چرخش ماه حول محور خود مشابه با سرعت چرخش آن به دور زمین می‎باشد. این مورد، چرخش هم زمان نامیده می شود. نتیجه‎ی این نوع حرکت آن است که همیشه یک طرف ماه رو به زمین قرار می‎گیرد در حالی که سمت دیگر آن همواره از دید افراد پنهان باقی می‎ماند.
• بیستم ماه جولای سال 1969، جهش بزرگی در تاریخ بشریت را نشان می‎دهد، به سبب آن که نیل آرمسترانگ و ادوین آلدرین، نخستین انسان‎هایی بودند که به واسطه ی مأموریت فضایی آپولو 11، بر روی ماه قدم گذاشتند.
• سطح ماه، با میلیون ها گودال پوشیده شده است که به واسطه ی برخورد سیارک‎های بزرگ ایجاد گشته‎اند. بزرگ ترین گودال ایجاد شده به واسطه‎ی برخورد سیارک‎ها، 2240 کیلومتر قطر و 13 کیلومتر عمق دارد.
• ماه تقریباً هیچ اتمسفری ندارد. این مورد به سبب گرانش سطحی کمِ ماه می‎باشد.
• روز در ماه به مدت یک ماه طول می کشد و شب نیز به همین ترتیب یک ماه طول می‎کشد. در طول روز، درجه‎ی حرارت به 107 درجه‎ی سانتی گراد می‎رسد و در طول شب، دما تا حدود منفی 153 درجه‎ی سانتی گراد افت می‎کند.
• جزر و مد دریا در کره‎ی زمین به واسطه ی اثر نیروی جاذبه‎ی ماه بر اقیانوس‎ها ایجاد می شود.
• به طور معمول، 12 "ماه کامل" در یک سال وجود دارد. با این حال، به دلیل کنار هم قرار گرفتن حدود 11 روز اضافی در هر سال، سیزدهمین ماه کامل دیگری نیز پس از دو یا سه سال رخ می دهد که "ماه آبی" نامیده می‎شود.
• خورشید گرفتگی یا کسوف هنگامی اتفاق می افتد که ماه به "شکل ماه نو" باشد در حالی که ماه گرفتگی یا خسوف در "قرص کامل ماه" رخ می دهد. ماه گرفتگی به واسطه‎ی قرار گرفتن کامل ماه در سایه ی زمین ایجاد می شود و این پدیده هنگامی رخ می‎دهد که هر دوی آن ها یعنی ماه و زمین کاملاً با خورشید در یک راستا قرار گرفته باشند.
• در واقع مجموع تعداد خورشید گرفتگی‎ها، روی دادهای بسیار نادری محسوب می گردند و کسوف ها زمانی اتفاق می‎افتند که ماه دقیقاً بین خورشید و زمین قرار می‎گیرد تا سایه‎اش را بر روی این سیاره بیفکند.
• پیش بینی هر یک از خورشید گرفتگی‎ها و ماه گرفتگی‎های آینده با استفاده از یک الگوی چرخه ای شناخته شده‎ی دارای تکرار به نام چرخه‎ی ساروس انجام می شود.
امیدواریم که شما همان قدر از خواندن این حقایق جالب لذت برده باشید که ما از جمع آوری آن‎ها برای شما لذت برده ایم.